اشرف گرامی‌زادگان، مشاور حقوقی و پارلمانی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در گفتوگو با
ایکنا؛ در پاسخ به این سؤال که چند درصد ازدواج‌های دختران زیر ۱۳ سال با مردانی با سن بالا با اهداف تصفیه حساب‌های مالی و یا به دلیل مقروض بودن پدر دختر صورت می‌گیرد؟ گفت: تاکنون تحقیقی در این خصوص صورت نگرفته تا مشخص شود چه تعداد از دختران زیر ۱۳ سال به دلیل مسائل اقتصادی پدر خانواده وادار به ازدواج می‌شوند. اما بی‌شک چنین دلیلی برای این ازدواج‌ها وجود دارد.
۴۵ هزار مورد ازدواج دختر زیر ۱۳ سال صحت ندارد
گرامی‌زادگان با اشاره به اینکه گفته می‌شود ۴۵ هزار مورد ازدواج دختر زیر ۱۳ سال داشته‌ایم، گفت: این گفته نتیجه تحقیق و مطالعه در این خصوص نیست و ما نمی‌توانیم این آمار را صحیح بدانیم اما ازدواج یک دختر زیر ۱۳ سال نیز آمار زیادی است و نباید اتفاق بیافتد. ما باید برای دخترانمان کرامت انسانی قائل شویم و دختران ما باید هنگام ازدواج آگاهی، حق انتخاب و رضایت داشته باشند. قانون مدنی ما پر است از این مطلب که ازدواج با اکراه نباید صورت گیرد و قابل قبول نیست. اما آیا در ازدواج دختران زیر ۱۳ سال این آگاهی و حق انتخاب وجود دارد؟
وی در پاسخ به این سؤال که آیا پدر مسئول نگهداری درست از فرزند نیست؟ و معامله کردن کودک در قبال قرض والدین آیا سوءاستفاده از کودک محسوب نمی‌شود؟ گفت: در اینکه پدر در قبال نگهداری درست از فرزند خود مسئول است شکی نیست. در قانون مدنی بخشی به نام باب دوم داریم که عنوان آن «در نگهداری و تربیت اطفال» است. در این قانون تأکید شده نگهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است. مثلاً در ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی آمده است که «اگر در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست صحت جسمانی یا تربیت اخلاقی طفل در خطر باشد محکمه می‌تواند به تقاضای خویشاوندان، قیم طفل یا رئیس حوزه قضائی هر تصمیمی که برای حضانت طفل مقتضی بداند را اتخاذ کند».
وی افزود: قانون در این بخش در خصوص مصادیق عدم مواظبت و انحطاط اخلاقی والدین گفته است: اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار، فساد و فحشاء، بیماری‌های روانی با تشخیص پزشکی قانون و سوء استفاده از طفل یا اجبار طفل به ورود به مشاغل ضد اخلاقی مثل فساد، فحشاء، تکدی گری و قاچاق و تکرار ضرب و جرح غیر متعارف» جزو مصادیق عدم مواظبت و انحطاط اخلاقی والدین است.
بدتر از این امکان دارد که ...
مشاور حقوقی و پارلمانی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری تصریح کرد: پدر و مادر وظیفه دارند از کودک خود درست نگهداری کنند، اما آیا بدتر از این هم می‌شود که دختری را مجبور به ازدواج کنند در حالی که روح دختر آماده نیست و از لحاظ جسمی بدن دختر ضعیف است و نمی‌تواند مسائل زناشویی را تحمل کند؟
وی با ابراز تأسف از اینکه نمایندگان مجلس موفق نشدند اصلاحیه قانون در زمینه ازدواج دختران زیر ۱۳ سال را در مجلس به تصویب برسانند، گفت: در پی این اتفاق معاونت امور زنان طرحی را ناظر بر حداقل سن ازدواج به دولت ارائه‌داد. در این لایحه به مسائل فقهی، حقوقی، مصلحت کودک و ... استناد شده و در نهایت معاونت پیشنهاد کرده است: «عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن ۱۶ سال تمام شمسی و پسر قبل از رسیدن به ۱۸ سال تمام شمسی منوط به رعایت مصلحت کودک، اذن ولی و حکم دادگاه به شرط احراز رشد جسمی و روانی است». یعنی ممکن است سن ۱۶ سال برای برخی از دختران باز هم سن کمی باشد و در این سن به رشد جسمی و روانی نرسیده باشند. در تبصره این لایحه نیز آمده است ازدواج دختران قبل از رسیدن به سن ۱۳ سال تمام شمسی و پسران قبل از سن ۱۶ سال شمسی ممنوع است. یعنی سن حداقلی برای ازدواج دختران ۱۶ سال و برای پسران ۱۸ سال در نظر گرفته شده‌است.
مشاور حقوقی و پارلمانی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری اظهارکرد: معاونت معتقد است ازدواج یک قرارداد است که در آن حق و مسئولیت در کنار هم مطرح است. یعنی زن و مرد در ازدواج هم حقوق و هم مسئولیت دارند و چون می‌خواهند آینده‌ای را بسازند که در آن فرزندان هم نقش مهمی دارند حتماً باید اهمیت ازدواج درست و آگاهانه مورد توجه قرارگیرد.
وی اعلام کرد: اکنون در حال آماده‌کردن سند پشتیبان این لایحه هستیم تا ان شاء الله در دولت بررسی و تصویب شود.
گرامی‌زادگان در پاسخ به این سؤال که مخالفان این لایحه چه دلایلی را بیان می‌کنند؟ گفت: یکی از مسائلی که مخالفان مطرح می‌کنند مسئله کاهش جمعیت است و فکر می‌کنند هر چه سن ازدواج پایین‌تر بیاید ما می‌توانیم صاحب جمعیت بیشتری باشیم.
اگر دختر ۱۳ ساله بچه دنیا بیاورد، جمعیت ایران زیاد می‌شود؟
گرامی‌زادگان عنوان کرد: در سیاست‌گذاری جمعیت که مقام معظم رهبری مطرح کرده‌اند به ابعاد کمی و کیفی افزایش جمعیت اشاره شده اما مخالفان ممنوعیت ازدواج دختران زیر ۱۳ سال به جای اینکه به فکر فراهم‌آوردن امکانات کیفی برای ازدواج و تشکیل خانواد‌ه‌های سالم و رشد جمعیت پویا و فعال باشند، به فکر افزایش کمی جمعیت هستند.
وی ادامه داد: مسئله دیگری که مخالفان مطرح می‌کنند تبعیت از سنت ازدواج زودتر دختران است و فکر می‌کنند در صورتی که دخترها زودتر ازدواج کنند محیط سالم‌تری در جامعه ایجاد خواهد شد اما متأسفانه به تأثیر فقر در این مسئله، طلاق‌های زیاد در بین دخترانی که با سن کم ازدواج می‌کنند و ... فکر نمی‌کنند.
مشاور حقوقی و پارلمانی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری تصریح کرد: افزایش سن ازدواج و کاهش تعداد فرزندان خانواده‌ها به دلیل مسائل مالی و اقتصادی است و خانواده‌ها به این فکر می‌کنند که با چه امکاناتی می‌توانند فرزندان خود را در این جامعه بزرگ کنند و وقتی می‌بینند امکانات مناسبی ندارند ترجیح می‌دهند بچه‌دار نشوند.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا افرادی که مخالف تصویب این لایحه هستند حاضرند دختر زیر ۱۳ سال خود را به عقد یک مرد در بیاورند؟ گفت: بی‌شک حاضر نیستند و این کار را نمی‌کنند. دختران ما باید رشد جسمی و روانی کافی داشته‌باشند و به تشخیص برسند تا بتوانند ازدواج آگاهانه داشته باشند.
نظرات